اختلال رواني (Mental Disorder)
مقدمه:
اختلال رواني (يا بيماري رواني) يك الگوي روان‌شناختي يا رفتاري است كه در يك فرد رخ مي‌دهد و عقيده بر اين است موجب پريشاني يا ناتواني مي‌شود و همچنين اين رخداد به‌عنوان قسمتي از رشد بهنجار يا فرهنگ شخص قلمداد نمي‌گردد. بازشناسي و درك اختلال‌هاي رواني در گذشت زمان و در بين فرهنگ‌ها تغيير يافته است.
تعريف‌ها، سنجش‌ها، و طبقه‌بندي‌هاي اختلال‌هاي رواني مي‌تواند دستخوش تغيير گردد، وليكن معيارهاي راهنما كه در كتاب‌هاي آي.سي.دي (ICD) و دي.اس.ام (DSM) و ساير كتاب‌هاي راهنما فهرست‌شده است، به‌طور گسترده‌اي مورد پذيرش متخصصان حوزة سلامت روان قرار گرفته است. طبقه‌بندي‌هاي تشخيص‌ها در اين طرح‌ها ممكن است شامل اختلال‌هاي تجزيه‌اي، اختلال‌هاي خلقي، اختلال‌هاي اضطرابي، اختلال‌هاي خوردن، اختلال‌هاي مربوط به رشد، اختلال‌هاي شخصيت، و بسياري از طبقه‌بندي‌هاي ديگر باشد.
هرچند اين طبقه‌بندي‌هاي اختلال‌ها غالباً برحسب الگوي سرشتي/تربيتي ـ استرس (diathesis-stress model) و الگوي زيستي‌ـ‌رواني‌ـ‌اجتماعي (biopsychosocial model) تبيين شده‌اند، در خيلي از موارد هيچ علّت واحد پذيرفته شده و همساني براي اختلال‌هاي رواني وجود ندارد.
تحقيقات نشان داده است كه اختلال‌هاي رواني رخدادي عمومي است و براساس گزارش‌ها، يك سوم از افراد در اكثر كشورها در مقطعي از زندگي‌شان آن را تجربه مي‌كنند. خدمات و سرويس‌هاي [مراقبتي و درماني] براي اختلال‌هاي رواني ممكن است در بيمارستان‌ها و يا در اجتماع ارائه گردد. متخصصان سلامت روان، افراد دچار اختلال‌ها را با استفاده از روش‌شناسي‌هاي مختلف، اغلب با استناد به تاريخچه و مصاحبه، تشخيص مي‌دهند.
رواندرماني و دارودرماني دو انتخاب اصلي براي درمان هستند؛ و نيز در كنار آنها مداخله‌هاي حمايتي و خودياري. درمان ممكن است در جايي كه قانون اجازه دهد، غيرارادي و اجباري باشد.
طبقه‌بندي اختلال‌هاي رواني:
تعريف و طبقه‌بندي اختلال رواني، هم براي سلامت رواني و هم براي استفاده‌كنندگان و تأمين‌كنندگان خدمات سلامت روان، يك مسئلة كليدي است. اكثر اسناد باليني بين‌المللي از واژة "اختلال رواني" به‌جاي "بيماري رواني" استفاده مي‌كنند.
هيچ تعريف واحدي وجود ندارد و جامعيت اين تعريف بسته به بافت اجتماعي، حقوقي و سياسي تغيير مي‌كند. هرچند، به‌طور كلّي، اختلال رواني از نظر باليني به‌عنوان يك الگوي رفتاري يا روان‌شناختي معني‌دار مشخص شده است كه در فرد رخ مي‌دهد و معمولاً با پريشاني، ناتواني يا احتمال‌خطر افزايش‌يافتة رنج بردن همراه است.
واژة "بيماري رواني شديد" (serious mental illness=SMI) بعضي اوقات براي اشاره به اختلال شديدتر و طولاني‌مدت به كار مي‌رود. تعريف گسترده مي‌تواند اختلال رواني، عقب‌ماندگي ذهني، اختلال شخصيت و وابستگي به مواد را پوشش دهد. عبارت "مشكلات سلامت روان" (mental health problems) ممكن است براي اشاره به تنها مسائل خفيف‌تر و گذراتر به كار رود.
در حال حاضر دو نظام گسترده‌اي وجود دارد كه اختلال‌هاي رواني را طبقه‌بندي مي‌كند ـ فصل پنجم از كتاب راهنماي "طبقه‌بندي بين‌المللي بيماري‌ها (ICD-10)، كه توسط سازمان جهاني بهداشت (WHO) تهيه و ارائه شده است، و كتاب "راهنماي تشخيصي و آماري اختلال‌هاي رواني" (DSM-IV) كه توسط انجمن روان‌پزشكي امريكا (APA) تهيه و ارائه شده است. هر دو نظام، فهرستي از اختلال‌ها را طبقه‌بندي نموده و معيار استانداردشده‌اي را براي تشخيص ارائه به‌دست مي‌دهند.
ترجمه: علي مدديان پاك
منبع:
سیستم جامع گلستان پیام نور
روانشناسی ...
منشاء پیدایش زبان از دیدگاه شناختی - لیلا اردبیلی
آنچه نباید به بیمار افسرده بگویید
طوفان وسواس فکری در ذهن
سترس در کودکی موجب تغییراتی در سازههای اصلی مغز میشود
همترین علل مکیدن انگشت در کودکان
افسردگی درکودکان
دانلود نمونه سوال ((پیام نور))
کنترل استرس در دانش آموزان
سخنان زیبا
شما خطرناکترین دشمن خودتان هستید !
روانشناسی رنگها
روش های فتیله پیچ کردن مشاجرات: سبک دعوا بین همسران
داستان های زیبا